Giao mùa là thời điểm dễ phát sinh các bệnh về đường hô hấp. Nếu không được xử lý kịp thời, bệnh không chỉ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe mà còn có nguy cơ lây lan rộng, gây bùng phát dịch. Vậy tại sao bệnh hô hấp thường xuất hiện vào thời điểm này và làm thế nào để phòng tránh hiệu quả?
Nguyên nhân bệnh hô hấp tăng khi giao mùa
Theo Giảng viên Cao đẳng Y Dược TPHCM cho biết, sự thay đổi thời tiết đột ngột có thể làm suy yếu hệ miễn dịch, khiến cơ thể dễ bị tấn công bởi các tác nhân gây bệnh. Đặc biệt, khí hậu lạnh và ẩm vào thời điểm giao mùa tạo điều kiện thuận lợi cho virus cảm lạnh phát triển và lây lan nhanh chóng. Đường hô hấp là cơ quan dễ bị tổn thương nhất do mầm bệnh có thể xâm nhập qua hơi thở.
Bên cạnh đó, vào mùa lạnh, mọi người thường có xu hướng ở trong nhà nhiều hơn, đóng kín cửa để tránh gió lạnh. Tuy nhiên, không khí kém lưu thông lại tạo môi trường lý tưởng cho vi sinh vật phát triển mạnh. Ngoài ra, tia cực tím từ ánh nắng mặt trời giúp tiêu diệt vi khuẩn, nhưng vào mùa đông, đặc biệt ở các tỉnh phía Bắc, số giờ nắng giảm đáng kể, tạo điều kiện cho vi khuẩn sinh sôi và lây lan dễ dàng hơn.
Các bệnh hô hấp phổ biến
Dưới đây là một số bệnh hô hấp phổ biến có thể ảnh hưởng đến nhiều đối tượng khác nhau:
Cảm cúm: Do virus cúm gây ra, chủ yếu thuộc ba chủng A, B và C. Bệnh lây truyền qua đường hô hấp và có thể bùng phát thành dịch. Triệu chứng điển hình bao gồm sốt, sổ mũi, đau nhức cơ, mệt mỏi, ho, buồn nôn, tiêu chảy,… Người cao tuổi, trẻ nhỏ và người mắc bệnh nền có nguy cơ cao hơn. Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh có thể dẫn đến biến chứng như viêm phổi, viêm não,…
Viêm xoang: Xảy ra khi niêm mạc xoang bị nhiễm trùng do vi khuẩn, virus hoặc dị ứng, khiến các lỗ xoang bị phù nề, gây tắc nghẽn và tích tụ dịch nhầy. Triệu chứng bao gồm đau nhức vùng xoang, nghẹt mũi, chảy dịch, sốt, giảm khả năng ngửi mùi. Ở giai đoạn đầu, bệnh khó nhận biết, nhưng khi tiến triển, triệu chứng rõ ràng hơn. Điều trị theo phác đồ bác sĩ giúp kiểm soát bệnh và hạn chế biến chứng.
Viêm thanh quản: Giảng viên Cao đẳng Điều dưỡng TPHCM cũng cho biết thêm, có thể do vi khuẩn, virus hoặc nấm gây ra. Ở trẻ em, nếu không điều trị sớm, bệnh có thể gây khó thở. Triệu chứng thường gặp gồm sốt, khàn tiếng, thở rít. Ở người lớn, bệnh gây sốt nhẹ, mệt mỏi, khàn giọng, mất tiếng, ho, nuốt vướng.
Viêm phế quản: Là tình trạng viêm niêm mạc ống phế quản với các triệu chứng như ho, đờm, thở khò khè. Nguyên nhân chủ yếu do virus, lây truyền qua tiếp xúc trực tiếp với người bệnh hoặc dùng chung đồ dùng cá nhân.
Viêm tiểu phế quản: Thường gặp ở trẻ dưới 2 tuổi, do virus gây ra. Trẻ mắc bệnh có thể bị ho có đờm hoặc không, sốt, nghẹt mũi, thở khò khè, biếng ăn,…
Viêm phổi: Thường do vi khuẩn, virus hoặc nấm gây ra, dẫn đến tình trạng viêm tại một hoặc nhiều vùng phổi. Nếu viêm lan rộng khắp phổi, bệnh trở nên nguy hiểm. Triệu chứng bao gồm mệt mỏi, tức ngực, khó thở, sốt cao, đổ mồ hôi, nôn, tiêu chảy,…
Phòng ngừa bệnh hô hấp khi giao mùa như thế nào?
Để giảm nguy cơ mắc bệnh hô hấp trong giai đoạn giao mùa, bạn cần lưu ý các biện pháp sau:
- Giữ ấm cơ thể khi thời tiết chuyển lạnh, đặc biệt là vùng cổ, ngực và bàn chân.
- Tắm bằng nước ấm trong phòng kín gió, lau khô người trước khi mặc quần áo.
- Hạn chế sử dụng điều hòa quá mức.
- Tránh thức khuya để duy trì sức khỏe.
- Duy trì thói quen ăn sáng và tập thể dục đều đặn.
- Vệ sinh răng miệng sạch sẽ, thường xuyên súc miệng bằng nước muối ấm.
- Tránh uống nước lạnh, hạn chế bia rượu và không hút thuốc lá.
- Bổ sung rau xanh và hoa quả trong chế độ ăn uống.
- Không tự ý mua thuốc điều trị bệnh hô hấp, đặc biệt là kháng sinh, và không sử dụng lại đơn thuốc cũ khi chưa có chỉ định của bác sĩ để tránh tình trạng kháng thuốc.
- Tiêm phòng cúm vào đầu mùa lạnh và tiêm ngừa phế cầu giúp tăng cường miễn dịch, giảm nguy cơ mắc bệnh hô hấp và hạn chế biến chứng nghiêm trọng.
- Sử dụng nước muối sinh lý 0,9% để vệ sinh mũi và họng.
- Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng diệt khuẩn để ngăn ngừa nguy cơ lây nhiễm bệnh từ người khác.
Hy vọng những thông tin trên giúp bạn hiểu rõ hơn về nguyên nhân, các bệnh hô hấp thường gặp khi giao mùa và biện pháp phòng ngừa hiệu quả.
