Trong thời điểm hiện tại, việc trẻ em mắc phải gan nhiễm mỡ đang có dấu hiệu gia tăng theo từng năm. Nhiều người cho rằng gan nhiễm mỡ chỉ phổ biến ở người trưởng thành hoặc trẻ em ở trạng thái nhẹ nhưng thực tế không phải như vậy. Nếu không được kiểm soát và quản lý đúng cách, vấn đề này có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe của trẻ trong tương lai.
Tổng quan về gan nhiễm mỡ ở trẻ
Theo Giảng viên Cao đẳng Dược tại TPHCM, tình trạng gan nhiễm mỡ ở trẻ em đang gia tăng cả ở Việt Nam cũng như trên toàn cầu.
Để định danh gan nhiễm mỡ, chúng ta thường xác định trạng thái khi lượng mỡ trong gan vượt quá mức bình thường, chiếm từ 5 đến 10% trọng lượng gan. Mức tăng này có thể là dấu hiệu của gan nhiễm mỡ.
Mặc dù gan nhiễm mỡ thường gặp ở người trưởng thành và người cao tuổi, nhưng không phải lúc nào nó cũng không xuất hiện ở trẻ em. Thực tế, trẻ em có thể mắc gan nhiễm mỡ do những thói quen không tốt trong ăn uống và sinh hoạt mà cha mẹ thường bỏ qua.
Có nhiều nguyên nhân gây gan nhiễm mỡ ở trẻ em. Gen di truyền có thể góp phần, đặc biệt là khi có tiền sử gan nhiễm mỡ hoặc béo phì trong gia đình. Tình trạng béo phì ngày càng tăng cũng đóng vai trò quan trọng, đặc biệt là khi trẻ đang trong giai đoạn phát triển và tiêu thụ lượng thức ăn lớn mà không kiểm soát.
Ngoài ra, sử dụng không đúng thuốc hoặc các sản phẩm bảo vệ sức khỏe cũng có thể ảnh hưởng đến gan và gây ra gan nhiễm mỡ. Một số bệnh lý khác ở trẻ cũng có thể gây gan nhiễm mỡ như hội chứng thận hư, tiểu đường,…
Triệu chứng và cách chẩn đoán gan nhiễm mỡ ở trẻ
Dựa trên các biểu hiện lâm sàng, bác sĩ sẽ định hướng tiến hành các kiểm tra chuyên sâu để đưa ra kết luận về sức khỏe của trẻ.
Các triệu chứng lâm sàng của gan nhiễm mỡ ở trẻ
Gan nhiễm mỡ ở trẻ có ba cấp độ khác nhau, từ nhẹ đến nặng. Ở giai đoạn ban đầu, bệnh thường không có triệu chứng rõ ràng. Khi bệnh tiến triển, một số biểu hiện xuất hiện và dễ nhận biết. Tuy nhiên, ở trẻ nhỏ, đặc biệt là khi chúng đang phát triển, thường xuất hiện sự hiếu động, dẫn đến việc cha mẹ có thể bỏ qua những biểu hiện như:
- Đau ở vùng sườn phía bên phải của trẻ.
- Mất cảm giác đói, mệt mỏi, giảm cân, chóng mặt thường xuyên, khó chịu ở vùng bụng, tiêu chảy, vàng da.
Giảng viên Cao đẳng Y Dược TPHCM, những dấu hiệu này thường khiến cha mẹ nhầm lẫn với các bệnh khác hoặc tự mua thuốc cho trẻ mà không có sự thăm khám của bác sĩ chuyên khoa.
Chẩn đoán gan nhiễm mỡ ở trẻ
Dựa trên các biểu hiện lâm sàng, bác sĩ sẽ yêu cầu các xét nghiệm bao gồm:
- Xét nghiệm máu để đánh giá men gan có tăng cao hay không ở trẻ.
- Các phương pháp chẩn đoán hình ảnh để kiểm tra các biểu hiện bất thường khác tại gan, bao gồm cả lượng chất béo tích tụ. Siêu âm FibroScan, cũng như chụp cộng hưởng từ, thường được sử dụng trong quá trình chẩn đoán.
- Sinh thiết gan sẽ được thực hiện trong trường hợp không thể xác định chính xác thông qua các phương pháp khác. Phương pháp này giúp bác sĩ đưa ra chẩn đoán chính xác về tình trạng gan nhiễm mỡ và mức độ nghiêm trọng của bệnh.
Phương pháp điều trị gan nhiễm mỡ ở trẻ
Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của gan nhiễm mỡ, bác sĩ sẽ đề xuất các phương pháp điều trị phù hợp và hiệu quả nhất.
Sử dụng thuốc Tây y
Trong trường hợp trẻ béo phì gây ra gan nhiễm mỡ, việc giảm cân là quan trọng để hỗ trợ quá trình điều trị. Đối với các trường hợp mỡ tích tụ lớn trong gan, trẻ có thể được kê đơn thuốc hạ lipid như statin hoặc fibrat, kèm theo việc bổ sung vitamin E, vitamin C cùng các loại thuốc lợi mật.
Việc sử dụng thuốc Tây y cần phải được theo dõi chặt chẽ bởi bác sĩ chuyên khoa với liều lượng phù hợp. Cha mẹ cần tuân theo hướng dẫn của bác sĩ và không được ngưng thuốc đột ngột, thay đổi liều lượng hoặc áp dụng các phương pháp dân gian không theo phác đồ điều trị chính thống.
Điều trị tại nhà
Ngoài việc sử dụng thuốc, cha mẹ cần xây dựng một chế độ chăm sóc đặc biệt cho trẻ bị gan nhiễm mỡ:
- Chế độ ăn uống: Bao gồm các bữa ăn đầy đủ dinh dưỡng, tăng cường chất xơ và hạn chế đồ ngọt, chất béo có hại.
- Chế độ sinh hoạt: Bảo đảm trẻ ăn đúng giờ, không ăn quá muộn và uống đủ nước hàng ngày.
- Hoạt động thể chất: Hướng dẫn trẻ thực hiện các bài tập phù hợp, kích thích cơ thể vận động như chạy, bơi, hoặc đạp xe.
- Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Điều này giúp theo dõi tình trạng gan nhiễm mỡ của trẻ và đảm bảo quá trình điều trị được thực hiện đúng cách.
Trẻ em mắc gan nhiễm mỡ, nếu không được điều trị kịp thời và đúng phương pháp, có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe và phát triển của bé.
