Những người đã từng trải qua phẫu thuật đường tiêu hóa hoặc ổ bụng thường gặp phải tình trạng tắc ruột sau mổ, một biến chứng phổ biến. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, tình trạng này có thể mang lại nhiều nguy cơ cho sức khỏe của bệnh nhân.
Tắc ruột sau mổ xảy ra khi nào?
Theo chia sẻ từ Thầy Lý Thanh Long – Giảng viên Cao đẳng Y Dược TPHCM cho biết, tình trạng này có thể xuất hiện ngay sau hoặc sau một khoảng thời gian sau khi phẫu thuật. Trong trường hợp xuất hiện sớm, có thể chỉ vài ngày sau mổ, thậm chí khi bệnh nhân vẫn đang nằm ở bệnh viện sau phẫu thuật. Cũng có những trường hợp khác xảy ra khi bệnh nhân đã về nhà và có thể đến nhiều năm sau khi phẫu thuật.
Khi xảy ra sớm, trong thời gian bệnh nhân còn nằm tại viện, việc điều trị có thể dễ dàng hơn. Nguyên nhân là do thời điểm này bệnh nhân được theo dõi một cách chặt chẽ sau mổ, từ đó bất kỳ dấu hiệu bất thường nào cũng có thể được phát hiện kịp thời.
Ngoài ra, trong trường hợp xảy ra sớm, việc khắc phục cũng có thể thực hiện dễ dàng hơn, có thể không cần phải phẫu thuật mà thường thông qua việc truyền dịch và đặt ống hút để giảm thiểu tình trạng tắc ruột.
Trong trường hợp hiện tượng tắc ruột xuất hiện sau một khoảng thời gian dài kể từ khi phẫu thuật, cách xử trí sẽ phụ thuộc vào từng trường hợp cụ thể.
Các nguyên nhân gây ra tắc ruột sau mổ
Có nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng tắc ruột sau mổ, nhưng hai nguyên nhân phổ biến nhất là:
- Trong quá trình phẫu thuật, ruột hoặc các cơ quan khác trong bụng có thể bị tổn thương. Khi vết mổ lành sẹo, các cơ quan này có thể bị dính lại với nhau hoặc tạo thành các dây chằng, làm cho ruột bị mắc kẹt và không thể di chuyển tự do, gây ra tắc ruột.
- Những vật nhỏ như chỉ phẫu thuật, thức ăn, hoặc các vật liệu khác có thể rơi vào ổ bụng trong quá trình phẫu thuật. Theo thời gian, chúng có thể bị bao phủ và tạo thành các xơ dính, dẫn đến tắc ruột.
- Quai ruột mất khả năng hoạt động bình thường do liệt cơ năng.
- Ruột bị xoắn và mắc kẹt ở vị trí ban đầu sau khi chịu tác động bởi các yếu tố khác.
- Quai ruột chui qua lỗ thoát vị hoặc các lỗ hổng khác trong thành bụng và mắc kẹt, gây ra tình trạng tắc ruột
Tắc ruột sau mổ có những dấu hiệu nào?
Cô Trương Thị Thanh Nga – Giảng viên Cao đẳng Y Dược TPHCM cho biết thêm, hiện tượng tắc ruột sau phẫu thuật có thể nhận biết thông qua một số dấu hiệu ở người bệnh như:
- Cảm giác buồn nôn và nôn mửa, đặc biệt là tăng dần theo thời gian.
- Không thể đi tiêu mặc dù cơ thể đã dần ổn định sau phẫu thuật.
- Đau bụng từng cơn và mức độ đau tăng dần.
- Bụng căng trướng và sưng lên theo thời gian.
- Tăng sự hoạt động ruột và xuất hiện triệu chứng giống như ruột bò.
Khi có các dấu hiệu nghi ngờ này, người bệnh sẽ được chẩn đoán bằng các phương pháp cận lâm sàng để xác định chính xác hơn, bao gồm:
- Siêu âm: Dùng để kiểm tra sự giãn rộng của các quai ruột, xác định dấu hiệu nhiễm trùng và sự hiện diện của chất lỏng trong ổ bụng, có thể là dấu hiệu của tắc ruột sau phẫu thuật.
- X-quang: Sử dụng để phát hiện sự giãn rộng của một hoặc nhiều quai ruột.
- Xét nghiệm máu: Được thực hiện để tìm kiếm các dấu hiệu của nhiễm trùng, tăng ure, tăng bạch cầu hoặc các dấu hiệu khác của cân bằng điện giải.
Trong một số trường hợp nghiêm trọng, người bệnh có thể trải qua cơn đau bụng dữ dội, cảm giác chóng mặt, hoặc mất ý thức, cần được xử trí ngay lập tức để tránh nguy cơ hoại tử và đe dọa tính mạng.
Có thể phòng ngừa tắc ruột sau mổ không?
Sau phẫu thuật, tắc ruột có thể xảy ra do chế độ ăn uống và hoạt động sau mổ.
Hậu phẫu cần tuân thủ nghiêm ngặt theo chỉ định của bác sĩ, có thể khuyến khích vận động nhẹ sau 2 ngày để ngăn ngừa tắc ruột và dính ruột.
Chế độ ăn uống sau mổ cần tập trung vào thực phẩm lỏng, dễ tiêu hóa, tránh các loại thực phẩm giàu chất xơ và tanin.
Nếu có dấu hiệu bất thường, cần đến cơ sở y tế để kiểm tra và điều trị ngay.
