Bệnh trĩ gây ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt hàng ngày, khiến người mắc cảm thấy đau đớn và khó chịu. Để phòng ngừa hiệu quả, bạn cần hiểu rõ những nguyên nhân gây ra bệnh trĩ được đề cập dưới đây.
Phân loại bệnh trĩ
Theo Giảng viên Cao đẳng Y Dược TPHCM cho biết, bệnh trĩ là tình trạng giãn tĩnh mạch ở khu vực trực tràng và hậu môn, gây ra nhiều bất tiện trong sinh hoạt. Dựa vào vị trí khởi phát, trĩ được chia thành hai loại chính:
- Trĩ nội: Hình thành khi tĩnh mạch cuối trực tràng giãn ra, với gốc búi trĩ nằm trên đường lược, bên trong trực tràng. Ban đầu, bệnh khó nhận biết, chỉ khi búi trĩ phát triển lớn và sa ra ngoài hậu môn, người bệnh mới cảm nhận được.
- Trĩ ngoại: Xảy ra khi tĩnh mạch ngoài hậu môn giãn ra, tạo thành búi trĩ dưới đường lược. Do vị trí này nằm ngoài hậu môn, búi trĩ dễ dàng quan sát và sờ thấy.
Các nguyên nhân gây ra bệnh trĩ
Áp lực lên vùng bụng
Béo phì, thừa cân làm tăng trọng lượng cơ thể, tạo áp lực lên vùng hậu môn, dễ gây sưng viêm và hình thành búi trĩ. Phụ nữ mang thai cũng có nguy cơ cao do thai nhi phát triển gây áp lực lên sàn chậu, kết hợp với tình trạng táo bón thường gặp.
Rối loạn tiêu hóa
Táo bón kéo dài khiến người bệnh phải rặn nhiều, làm giãn tĩnh mạch hậu môn và hình thành búi trĩ. Trong khi đó, tiêu chảy thường xuyên gây mất nước, ảnh hưởng đến chức năng đường ruột, làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
Thói quen rặn khi đi đại tiện
Việc rặn quá mức trong mỗi lần đi vệ sinh làm gia tăng áp lực lên hệ tĩnh mạch hậu môn, dẫn đến hình thành búi trĩ theo thời gian.
Ít vận động
Ngồi lâu, ít vận động khiến vùng hậu môn chịu áp lực kéo dài, gây giãn tĩnh mạch và làm tăng nguy cơ mắc trĩ. Điều này đặc biệt phổ biến ở dân văn phòng và những người làm việc bàn giấy.
Yếu tố di truyền
Những người có tiền sử gia đình mắc trĩ có nguy cơ cao hơn do yếu tố di truyền. Một số nhóm gen nhất định có thể làm tăng khả năng mắc bệnh.
Chế độ dinh dưỡng thiếu chất xơ
Giảng viên Cao đẳng Điều dưỡng TPHCM cũng cho biết thêm, chế độ ăn ít rau xanh và chất xơ làm hệ tiêu hóa kém hoạt động, gây táo bón kéo dài. Phân cứng làm tăng áp lực lên tĩnh mạch hậu môn, tạo điều kiện phát triển bệnh trĩ.
Nguyên nhân khác
- Quan hệ tình dục qua đường hậu môn.
- Ngồi lâu khi đi vệ sinh.
- Các bệnh lý như u xơ tử cung, ung thư đại tràng.
- Thiếu nước, uống nhiều rượu bia.
- Thường xuyên ăn đồ cay nóng.
Phương pháp phòng ngừa bệnh trĩ
Để giảm nguy cơ mắc trĩ, cần điều chỉnh thói quen sinh hoạt và chế độ dinh dưỡng hợp lý:
- Bổ sung chất xơ từ rau củ, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt để hỗ trợ tiêu hóa.
- Hạn chế thực phẩm cay nóng, rượu, bia, cà phê.
- Tránh ngồi quá lâu, thay đổi tư thế sau mỗi 30 phút.
- Uống đủ nước (khoảng 2 lít/ngày) để hạn chế táo bón.
- Quan hệ tình dục an toàn, có hiểu biết để bảo vệ sức khỏe.
- Duy trì vận động, kiểm soát cân nặng hợp lý.
- Hạn chế rặn mạnh và không ngồi quá lâu khi đi vệ sinh.
Phương pháp điều trị bệnh trĩ
Dùng thuốc kết hợp thay đổi thói quen
Khi bệnh chưa nặng, bác sĩ thường chỉ định thuốc kết hợp điều chỉnh lối sống như bổ sung chất xơ, tránh ngồi lâu. Các loại thuốc phổ biến gồm thuốc bôi và thuốc cải thiện tuần hoàn.
Can thiệp ngoại khoa
Nếu thuốc không còn hiệu quả, bác sĩ có thể áp dụng các phương pháp ngoại khoa:
- Thắt trĩ bằng dây cao su: Giúp búi trĩ rụng tự nhiên, áp dụng cho trĩ giai đoạn đầu.
- Chích xơ: Tiêm hóa chất vào mô trĩ để làm teo búi trĩ.
- Phẫu thuật Longo: Ít đau, phục hồi nhanh.
- Phẫu thuật cắt trĩ kinh điển: Gây đau sau mổ, cần vài tuần để phục hồi, nhưng có thể hạn chế đau bằng dao điện hiện đại.
