Tụt đường huyết không chỉ gây chóng mặt, mệt mỏi, suy nhược cơ thể mà còn tiềm ẩn nguy cơ tử vong nếu không được phát hiện và cấp cứu kịp thời. Do đó, việc hiểu rõ về tình trạng này và trang bị kiến thức xử trí, phòng ngừa hiệu quả là vô cùng quan trọng.
Tìm hiểu về tình trạng tụt đường huyết
Theo Cô Nguyễn Thị Thắm – Giảng viên Cao đẳng Y Dược TPHCM cho biết, tụt đường huyết, còn gọi là hạ đường huyết hoặc hạ đường máu, xảy ra khi mức đường trong máu giảm xuống dưới 70 mg/dL. Người bệnh có thể gặp các triệu chứng như chóng mặt, choáng váng, lạnh run, đổ mồ hôi, tim đập nhanh, cảm giác ngứa ran, da tái nhợt,…
Các triệu chứng nặng hơn có thể bao gồm đau tức ngực, mờ mắt, tê cứng quanh miệng, nói lắp, mất tỉnh táo, co giật, hoặc ngất xỉu. Nếu không được phát hiện và cấp cứu kịp thời, đặc biệt ở người có bệnh lý mãn tính, tụt đường huyết có thể dẫn đến tử vong.
Nguyên nhân nào gây ra tình trạng tụt đường huyết?
Bên cạnh việc tìm hiểu tụt đường huyết là gì, nhiều người cũng quan tâm đến nguyên nhân gây ra tình trạng này.
Biến chứng tiểu đường
Tụt đường huyết là biến chứng phổ biến ở người mắc bệnh tiểu đường. Do thiếu hụt hoặc giảm hiệu quả sử dụng insulin, bệnh nhân thường phải dùng thuốc hoặc tiêm insulin để hạ đường huyết. Tuy nhiên, điều này có thể khiến lượng đường giảm quá mức, dẫn đến tụt đường huyết.
Biến chứng sau phẫu thuật dạ dày
Một số người sau phẫu thuật dạ dày có thể gặp tình trạng tụt đường huyết, đặc biệt sau khi ăn. Đây là hiện tượng hạ đường huyết phản ứng. Tuy nhiên, không phải ai sau phẫu thuật cũng bị ảnh hưởng và tình trạng này không xảy ra sau mỗi bữa ăn.
Nguyên nhân khác
Tụt đường huyết còn có thể do nhiều yếu tố khác như:
- Tác dụng phụ của thuốc, bao gồm thuốc trị tiểu đường hoặc sốt rét.
- Uống nhiều rượu bia gây ức chế quá trình phân hủy glycogen thành glucose, làm giảm lượng đường máu.
- Nhịn ăn lâu, khoảng cách giữa các bữa ăn quá xa, làm thiếu hụt glycogen để chuyển hóa thành glucose, dẫn đến tụt đường huyết.
- Suy giảm hormone nội tiết hoặc hormone tăng trưởng do rối loạn tuyến yên và tuyến thượng thận.
- Khối u hoặc bất thường ở tuyến tụy làm tăng sản xuất insulin, khiến đường huyết giảm nhanh.
Cần xử trí như thế nào khi bị tụt đường huyết?
Theo Cô Trương Thị Thanh Nga – Giảng viên Cao đẳng Điều dưỡng TPHCM chia sẻ, biết được tụt đường huyết là gì và nguyên nhân từ đâu chưa đủ. Điều quan trọng là nắm rõ cách xử trí kịp thời để tránh các biến chứng nguy hiểm.
Cách xử trí tại nhà
Khi phát hiện người thân bị tụt đường huyết đột ngột, cần nhanh chóng xử trí bằng cách cho họ ăn đồ ngọt như đường, bánh, kẹo, trái cây, hoặc uống sữa, nước ngọt, nước mía. Hãy tuân thủ quy tắc 15-15: cho người bệnh ăn 15g đường và sau 15 phút đo lại đường huyết. Nếu chỉ số đường huyết vẫn dưới 70 mg/dL, tiếp tục lặp lại quá trình này cho đến khi đường huyết đạt mức an toàn. Sau đó, cung cấp thêm bữa ăn nhẹ hoặc bữa ăn chính để duy trì ổn định.
Xử trí tại bệnh viện
Nếu người bệnh bị hạ đường huyết khi đang điều trị tại bệnh viện, hãy thực hiện các bước sau:
- Tạm dừng dùng insulin và các thuốc hạ đường huyết.
- Cho người bệnh ăn bánh, kẹo, trái cây, hoặc uống nước ngọt, nước đường, sữa.
- Nếu người bệnh không tỉnh táo, không thể tự ăn, cần báo ngay cho bác sĩ hoặc nhân viên y tế. Khi đó, bệnh nhân có thể được truyền glucose qua đường tĩnh mạch hoặc tiêm dưới da, tiêm bắp.
- Sau khi người bệnh tỉnh táo, cung cấp bữa ăn chính để ổn định đường huyết và theo dõi đường máu sau mỗi 4 giờ để tránh biến chứng.
- Trường hợp hôn mê do tụt đường huyết kéo dài, cần duy trì đường máu bằng truyền glucose 10% để kiểm soát các biến chứng như phù não hoặc tai biến.
Phương pháp phòng ngừa tình trạng tụt đường huyết
Để phòng ngừa tụt đường huyết, đặc biệt ở người tiểu đường, cần lưu ý:
- Thường xuyên đo đường huyết, tự kiểm tra tại nhà hoặc đến cơ sở y tế.
- Kiểm tra ngay nếu có dấu hiệu bất thường sau khi ăn ít hoặc vận động quá mức.
- Luôn mang theo đường, kẹo, hoặc sữa khi ra ngoài.
- Tránh uống rượu bia khi chưa ăn hoặc trước khi ngủ.
- Thông báo tình trạng bệnh cho người thân, bạn bè, đồng nghiệp để nhận hỗ trợ kịp thời.
- Luôn có số liên hệ của bác sĩ hoặc nhân viên y tế trong trường hợp khẩn cấp.
- Tụt đường huyết có thể nguy hiểm, nên cần được theo dõi và phòng ngừa cẩn thận.
