U tuyến mồ hôi, hay còn gọi là u ống tuyến mồ hôi hoặc mụn thịt, là kết quả của sự tăng sinh quá mức tế bào ống tuyến mồ hôi. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng nhau khám phá nguyên nhân hình thành bệnh lý này cũng như các phương pháp điều trị liên quan.
U tuyến mồ hôi gồm những loại nào?
Theo Giảng viên Cao đẳng Y Dược TPHCM, u tuyến mồ hôi thường được biết đến với tên gọi phổ biến là mụn thịt, là dạng tổn thương sẩn nhỏ trên da có màu tương đồng với màu da hoặc màu vàng. Sự hình thành của u tuyến mồ hôi xuất phát từ quá trình tăng sinh hoạt động của tuyến mồ hôi. Dưới đây là mô tả về 4 loại u tuyến mồ hôi:
- Loại khu trú: Đây là các khối u nhỏ chỉ xuất hiện ở một vùng cụ thể trên cơ thể. Loại này phổ biến nhất và thường không liên quan đến bất kỳ bệnh lý nào.
- Loại liên quan với hội chứng down: Sự hình thành của u tuyến mồ hôi trong trường hợp này liên quan đến thay đổi di truyền do mắc hội chứng Down.
- Loại toàn thể: Đây là các u tuyến mồ hôi mà có thể xuất hiện ở nhiều bộ phận khác nhau của cơ thể, thường gặp ở người trưởng thành.
- Loại di truyền: Các u tuyến mồ hôi trong trường hợp này là kết quả của yếu tố di truyền được chuyển từ cha mẹ sang.
Các đặc điểm của u tuyến mồ hôi
Các đặc điểm của u tuyến mồ hôi có thể như sau:
- Nốt sẩn tròn có đường kính từ 1 – 3mm, chắc chắn, không chứa nhân bên trong.
- Màu sắc của nốt sẩn có thể là vàng hoặc tương tự màu da tự nhiên.
- U tuyến mồ hôi thường tập trung thành từng cụm nhỏ, với nhiều nốt sẩn tương đồng về màu sắc, hình dạng và kích thước.
U tuyến mồ hôi thường xuất hiện gần ống dẫn mồ hôi và có thể ảnh hưởng đến các bộ phận khác trên cơ thể. Những vị trí khu trú phổ biến của u tuyến mồ hôi bao gồm:
- Trên mí mắt, ở dưới hoặc xung quanh mắt.
- Trên khuôn mặt, đặc biệt là ở má dưới.
- Khu vực nách hoặc ngực.
- Vùng trán.
- Xung quanh hoặc ngay trên khu vực sinh dục.
Nguyên nhân nào gây ra u tuyến mồ hôi
Theo Giảng viên Cao đẳng Điều dưỡng TPHCM, như đã đề cập trước đó, sự hình thành của u tuyến mồ hôi xuất phát từ sự phát triển quá mức của tế bào bên trong tuyến mồ hôi (tuyến eccrine). Khi cơ thể trải qua sự tăng nhiệt, tuyến này sẽ phát sinh mồ hôi để giúp làm mát cơ thể.
Tuy nhiên, ảnh hưởng của một số yếu tố nội sinh, môi trường hoặc yếu tố vật lý có thể kích thích tuyến mồ hôi hoạt động mạnh hơn bình thường, bao gồm:
- Căng thẳng.
- Hoạt động thể chất hoặc tập luyện.
- Tăng cao thân nhiệt.
- Đột biến gen.
Ai có nguy cơ bị u tuyến mồ hôi?
U tuyến mồ hôi có thể ảnh hưởng đến mọi độ tuổi, nhưng nhóm đối tượng sau đây thường có nguy cơ cao hơn:
- Nữ giới (tỷ lệ nữ giới mắc bệnh thường cao hơn so với nam giới).
- Người đã được chẩn đoán mắc bệnh tiểu đường, Marfan hoặc hội chứng Down.
- Người da trắng.
- Qua độ tuổi dậy thì.
- Độ tuổi từ 40 đến 60.
- Người có làn da tối màu.
Các phương pháp điều trị u tuyến mồ hôi
Trong bối cảnh tiến bộ không ngừng của y học hiện đại, bệnh u tuyến mồ hôi có thể được điều trị thông qua nhiều phương pháp khác nhau như: laser CO2, màu da, phẫu thuật cắt bỏ u, đốt điện, … Mỗi phương pháp điều trị u tuyến mồ hôi đều mang đến những lợi ích và hạn chế riêng. Quyết định chọn phương pháp nào phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh và loại u mắc phải. Bác sĩ sẽ đánh giá kỹ lưỡng để đề xuất phương án điều trị phù hợp nhất.
Điều trị nội khoa:
Phương pháp này ít phát huy tác dụng và thường kết hợp việc sử dụng thuốc bôi chứa axit và thuốc uống để tác động loại bỏ tổn thương. Tuy nhiên, quá trình này có thể để lại sẹo và gặp tác dụng phụ, nên ít được áp dụng.
Điều trị ngoại khoa:
Laser CO2:
- Sử dụng bước sóng 10.600 nm dùng để loại bỏ tổ chức u.
- Loại bỏ u tuyến mồ hôi hiệu quả và có tính thẩm mỹ cao.
- Công nghệ Laser CO2 siêu xung thế hệ mới không để lại sẹo trên da.
Phẫu Thuật Cắt Bỏ:
Phương pháp này lấy đi u ống tuyến mồ hôi, nhưng có thể để lại sẹo trên da, phù hợp cho vùng tổn thương có phạm vi hẹp.
Radio Surgery:
- Sử dụng sóng cao tần để phá hủy mô của u tuyến mồ hôi.
- Tuy nhiên, có thể gây tăng sắc tố và sẹo da, nên ít được lựa chọn.
Điều trị u tuyến mồ hôi phụ thuộc vào từng trường hợp cụ thể, và người bệnh nên thăm bác sĩ chuyên khoa để đánh giá và đưa ra phác đồ điều trị.
