Bệnh viêm đường hô hấp trên thường bùng phát vào mùa lạnh và hanh khô, đặc biệt ở người lớn tuổi, trẻ nhỏ và những người có hệ miễn dịch yếu. Bài viết sau sẽ cung cấp thông tin chi tiết về căn bệnh này.
Tìm hiểu về bệnh viêm đường hô hấp trên
Theo Dược sĩ CK1 Nguyễn Quốc Trung – Giảng viên Cao đẳng Dược TPHCM cho biết, viêm hô hấp trên là tình trạng viêm nhiễm ảnh hưởng đến các cơ quan của hệ hô hấp trên, bao gồm xoang, thanh quản, họng và hầu. Những cơ quan này có chức năng hấp thu oxy, làm ấm không khí và lọc bụi trước khi đưa vào phổi. Do vị trí nhạy cảm ở cửa mũi trước, các cơ quan này dễ bị tổn thương khi tiếp xúc với môi trường không thuận lợi như nấm mốc và vi khuẩn.
Viêm hô hấp trên có thể tái phát nhiều lần trong năm, với người lớn mắc khoảng 2-4 lần và trẻ em lên đến 10 lần. Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như viêm phế quản và viêm phổi, đặc biệt là ở trẻ nhỏ.
Viêm đường hô hấp trên được gây ra bởi nguyên nhân nào?
Viêm nhiễm đường hô hấp trên chủ yếu do vi khuẩn, vi rút, khí độc, bụi bẩn và nấm mốc gây ra. Những tác nhân thường gặp bao gồm tụ cầu, liên cầu, phế cầu khuẩn và Bordetella. Đặc biệt, ở trẻ nhỏ dưới 5 tuổi, viêm đường hô hấp trên thường do các vi rút như vi rút hợp bào hô hấp, vi rút sởi, cúm, hoặc nấm gây ra. Bệnh có thể lây qua các giọt bắn từ ho, hắt hơi, hoặc nói chuyện gần với người mắc bệnh. Việc tiếp xúc với bề mặt nhiễm vi khuẩn hoặc vi rút và sau đó chạm vào miệng, mũi, hoặc mắt cũng dễ dẫn đến nhiễm trùng.
Các yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh bao gồm:
- Tổn thương ở khoang mũi hoặc đường dẫn khí.
- Thiếu thói quen rửa tay thường xuyên.
- Tiếp xúc với nhiều người ở nơi công cộng.
- Nạo VA hoặc cắt amidan.
- Hút thuốc lá.
- Hệ miễn dịch suy giảm do bệnh lý, thuốc hoặc phẫu thuật ghép tạng.
Dấu hiệu của viêm đường hô hấp trên
Viêm đường hô hấp trên cấp tính
Theo Cô Trương Thị Thanh Nga – Giảng viên Cao đẳng Y Dược TPHCM cho biết, viêm hô hấp trên cấp tính thường xuất hiện khi có các yếu tố kích thích như uống nước đá, thay đổi thời tiết đột ngột hoặc ăn kem.
Biểu hiện thường thấy bao gồm sốt (có thể sốt nhẹ hoặc sốt cao kèm theo rét run), chảy nước mũi, hắt hơi và ho. Cơn ho có thể nhẹ hoặc dữ dội, và một số người còn cảm thấy đau họng khi nuốt hoặc ăn. Trẻ em thường có triệu chứng chảy nước mũi.
Viêm đường hô hấp trên mạn tính
Nếu viêm hô hấp trên cấp tính không được điều trị kịp thời, có thể trở thành mãn tính. Viêm hô hấp trên mãn tính thường gây rát họng, ho kéo dài và cảm giác vướng víu khi nuốt. Trẻ em có thể chảy nước mũi liên tục và thở bằng miệng; dịch nhầy mũi có thể có màu xanh nếu bị viêm VA mãn tính do trực khuẩn mủ xanh. Người lớn có thể gặp thêm viêm xoang và đau đầu.
Viêm đường hô hấp trên có gây ra biến chứng không?
Để điều trị viêm hô hấp trên, bác sĩ thường kê thuốc giảm đau, hạ sốt, và kháng viêm để kiểm soát sốt cao và ngăn biến chứng như co giật. Thuốc kháng histamin có thể được dùng để giảm viêm. Bác sĩ cũng khuyến cáo tăng cường dinh dưỡng để nâng cao sức đề kháng. Trẻ nhỏ cần được bác sĩ thăm khám và chỉ định thuốc phù hợp; không nên tự ý mua thuốc. Nếu bệnh do vi khuẩn gây ra, bác sĩ sẽ chỉ định thuốc kháng sinh hoặc kháng viêm.
Phòng ngừa viêm đường hô hấp trên như thế nào?
Để giữ gìn sức khỏe và phòng tránh bệnh viêm đường hô hấp trên khi thời tiết thay đổi, hãy thực hiện các biện pháp sau:
- Giữ không gian sống luôn thoáng mát và sạch sẽ. Cung cấp đủ nước cho cơ thể và bổ sung thêm sữa, nước ép, và sinh tố để cung cấp khoáng chất và vitamin.
- Tránh tiếp xúc trực tiếp với những người đang bị bệnh.
- Vệ sinh thường xuyên các vật dụng hay sử dụng như điện thoại, cốc, và tay nắm cửa.
- Đeo khẩu trang khi có triệu chứng bệnh để ngăn ngừa việc lây lan vi rút.
- Trong mùa dịch, giảm tiếp xúc ở những nơi đông người và bảo vệ cơ thể bằng cách giữ ấm.
- Đối với trẻ nhỏ, tắm bằng nước ấm trong phòng kín gió, lau khô và mặc quần áo ngay sau khi tắm. Đắp chăn lại cho trẻ nếu trẻ xô chăn khi ngủ để ngăn ngừa cảm lạnh và viêm đường hô hấp.
- Tập cho trẻ thói quen vệ sinh răng miệng hàng ngày, đặc biệt là trẻ lớn, và sử dụng nước muối sinh lý để súc miệng. Đảm bảo trẻ được cung cấp đầy đủ dinh dưỡng và trái cây để tăng cường hệ miễn dịch và kháng thể.
